Mevsim itibari ile hem hava sıcaklığında meydana gelen değişimler hemde kreş ve okulların açılması ile değişik kültür ve ortamlardan bir çok çocuğun bir araya gelmesi bulaşıcı hastalıklara davetiye çıkarmaktadır.Bunlardan bir tanesi olan el-ayak-ağız hastalığı; boğaz ağrısı,yüksek ateş, iştahsızlık,karın ağrısı ve vücutta döküntü gibi belirtiler ile kendini gösteren hastalıktır ve bu hastalıktan korunmak için kreş ve okullarda ilk günlerinden itibaren gerekli hijyen tedbirlerini almak büyük önem taşımaktadır.
El-ayak-ağız hastalığında farklı klinik şekilerinin olması kişilerin bağışıklık sistemlerindeki farklılıklarından dolayıdır ve hastalığın seyri değişiklik gösterir.Yüksek ateş,bademcikte kızarıklık,ağız içinde aft ve ciltte döküntü halinde kendini gösteren hastalık çocuklarda el,ayak ve bileklerinin bazen kısmen bazen de nerede ise tamamında kızarıklık olmaktadır. Klinik olarak 1 ila 3 günlük ateşli dönemi takiben ya da ateşle beraber el ve ayak içleri,ayak tabanları,bez bölgesi,gövdede ayrıca ağız içerisinde ortaya çıkan ağrılı ve kaşıntılı olabilen içi sıvı dolu kırmızı döküntüler görülür. Deriden kabarık olarak gözlemlenen bu kırmızı döküntüler,kasıklarda,kalçalarda,dizlerin arkasında ve genital bölgelerde de görülebilir.Döküntüler ve ateş 5-6 gün sürebilir ve ateş 38 ile 40 derece arasında değişkenlik gösterebilir.Bazı hastalarda ağız içerisinde oluşabilen aftlar nedeni ile yutma güçlüğü ve beslenme isteksizliği şikayetleri ile karşılaşılmaktadır. Hastalıkta oluşan döküntüler kaşıntılı ve ağrılı olabilirler.Hastalığın çoğu kendiliğinden iyileşme gösterirken,beslenme güçlüğü ve ateşin geçmediği hastalarda yatarak sıvı ve destek tedavisi verilebilir.
Günümüzde hastalığa özel uygulanan bir tedavisi olmamasına ve kendi kendini sınırlayan hastalık olmasına rağmen 1 hafta süre ile bulaşılıcılığını sürdürebilir. Bu hastalıkta ağrı kesici ve ateş düşürücü olarak parasetamol ve ibuprofen içeren şuruplar önerilebilir.Döküntüler kaşıntılı ise kaşıntı giderici losyonlar önerilebilir.Ilık sabunlu su ile yıkamanın zararı yoktur.Yutma zorluğu olan çocuklarda sıvı,ılık ve yumuşak besinler ile yeterli miktarda sıvı alımına önem verilmelidir.Ağız içerisindeki lezyonlar için lokal antiseptik ve anestezik madde içeren diş jelleri verilebilir, böylece çocukların beslenmesini daha konforlu hale getirilebilir.
El-ayak-ağız hastalığına karşı en etkili korunma yöntemi olarak hijyen kurallarına dikkat edilmelidir. Alınması gereken önlemler ;
. Bulaşıcı olduğundan hasta kişilerden uzak durulması
. Çocukların ortak oyuncaklar ile oynadıkları alanların düzenli şekilde dezenfekte edilmesine öze gösterilmelidir.
. Çocukların ellerini düzgün şekilde yıkadıklarından emin olunmalı
. Bebek bezleri değiştirildikten sonra eller iyice yıkanmalı
. Tabak,kaşık,çatal,havlu gibi kişisel eşyaların ortak kullanımından kaçınılmalı
. Hastalar ile öpüşme ve sarılma gibi yakın temasda bulunulmaması