Birinci basamakta görev yapan aile hekimleri olarak bizlere başvuran hastalara, piyasada oldukça çeşitli formülasyonları bulunan OKS’leri önerirken sadece pulmoner emboli riskini değil, CVO ve kardiyovasküler riskleri de en aza indirmek için hangisini önermeliyiz?
Yapılan birçok çalışma göstermiştir ki, OKS kullanan kadınlarda kullanmayanlara kıyasla, venöz tromboembolizm (VTE) riski 2 ila 4 kat artmıştır. VTE riski özellikle OKS’lerin kullanımın ilk 3 ay ile 1 yılı arasında en yüksektir. Ayrıca bu kadınların miyokard infarktüs ve CVO geçirme risklerinde de artış görülmektedir. 2012 yılına gelindiğinde Avrupa ilaç kurumu drospirenone içeren kombine OKS’lerin östrojen içeriği aynı olmasına rağmen VTE açısından daha yüksek riskle ilişkili olduğu konusunda önemli bir uyarı yapmış ardından FDA’de aynı yıl benzer bir uyarı tekrarlamıştır.
Son dönemde yapılan çalışmalarda gösterilmiştir ki, levonorgestrel ile kombine 20 mcg östrojenin kullanıldığı kombine OKS’ler, pulmoner emboli, miyokard infarktüsü ve CVO için en düşük riske sahiptir. Bu konuda yapılmış en geniş ve en yeni çalışmalardan birisi Fransa’da 2010-2012 yılları arasında, 15-49 yaş arasındaki 5 milyon kadını kapsayan kohort türü çalışmadır.
Fakat bu çalışmada ve bu yönde yapılan diğer çalışmalarda görülen potansiyel bir zorluk; 20 mcg östrojen içeren kombine oral kontraseptiflerin kullanılması ile menstrual siklusların çoğunda lekelenme kanamalarının olmasıdır. Ancak düşük doz östrojen kullanımın güvenirlik profilinin yüksek olması bu problemin önüne geçecektir.
Dr. Hamdi Akkuş