Nüfus ve Coğrafi Yapısı Nedeniyle Kayıtlı Nüfusun Zorunlu Olarak Düşük Olduğu Yerler
Nüfus ve Coğrafi Yapısı Nedeniyle
Kayıtlı Nüfusun Zorunlu Olarak Düşük Olduğu Yerler
Bu konu
birçok periferde tek başına çalışan Aile Hekimimizin ve Aile Sağlığı
Elemanımızın en büyük sorunlarından bir tanesidir. Bu konu sebebiyle birçok
arkadaşımız hem periferin diğer sıkıntıları ile uğraşmakta hem de az ücret
almaktadır.
Bu
konuyu incelemeden önce bakanlığın bu konu ile ilgili yazısına göz atmakta
fayda var.
Bakanlığın Yazısı;
“””
T.C.
SAĞLIK BAKANLIĞI
Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Aile
Hekimliği Uygulama Şube Müdürlüğü
28
Kasım 2011/ 135571 sayılı yazısı
NÜFUS VE COĞRAFİ YAPISI NEDENİYLE
KAYITLI NÜFUSUN ZORUNLU OLARAK DÜŞÜK OLDUĞU YERLER
30.12.2010
tarih ve 27801 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Aile
Hekimliği Uygulaması Kapsamında Sağlık
Bakanlığınca Çalıştırılan Personele Yapılacak Ödemeler İle Sözleşme Usul
Ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 16 ncı maddesi birinci fıkrasının (a) bendine göre nüfus ve
coğrafi yapısı nedeniyle kayıtlı nüfusun zorunlu olarak düşük olduğu Bakanlıkça belirlenen yerler
için farklı katsayı ile ödeme yapılacağı hüküm altına alınmıştır. Bu çerçevede;
a) İlçe merkezi,
belde veya köyde tek aile hekimliği biriminin bulunması,
b) İlçe merkezi, belde veya köyde
bulunan aile hekimliği birimi başına düşen kayıtlı nüfusun
3000'in
altında olması (sürekli
göç verme, nüfus artışının olmaması sebepleriyle nüfusun zorunlu olarak düşük olması),
c) Aile hekimliği biriminin bulunduğu
belde veya köy aile sağlığı merkezinin bağlı
bulunduğu il/ilçe merkezine
uzaklığının 15 km nin üzerinde olması ve/veya ulaşım zorluğunun olması; ancak kara ile bağlantısı olmayan adalarda kilometre sınırının aranmaması,
d) Entegre
sağlık hizmeti sunulmayan
yerleşim yeri olması,
e) Yukarıdaki şartların tamamını
karşılayan yerler için gerekçeli il teklifinin bulunması ve
Bakanlıkça
onaylanması,
kriterlerinin tamamının esas alınması
suretiyle tespit edilecek aile hekimliği birimlerinin
ücretlendirilmesinde yönetmelikte
belirtilen katsayının uygulanması, yukarıda belirtilen şartların ortadan kalkması
durumunda farklı katsayı uygulamasına son verilmesi hususunu;
“””
denilmektedir.
Yukarıdaki ilgili yazı incelendiğinde şartları özetlersek;
1- Tek birimli bir asm
2- Nüfusun 3000 altında ve devamlı göç veriyor olması
veya nüfus artışı olmuyor olması
3- Bağlı bulunan İl/İlçe merkezine 15 km üstünde olması
veya ulaşım zorluğunun
bulunması
4- Entegre sağlık hizmetinin bulunmaması
Kriterlerin yanlışlığı konusunda da birkaç açıklama yapmak uygun olacaktır.
Örneğin bu birim 3400 nüfusa sahip olduğunda mağdur olmadığı varsayılıyor,
lakin 2999 olunca bir anda mağdur olduğunuz için farklı katsayı uygulamasından
faydalanıyorsunuz. Bu kriter için arada geçiş basamakları olan bir sistem
hayata geçirilmelidir. İkinci örnek olarak da ASM’nin uzaklığı 15 km üzerinde
değil ve ulaşım zorluğu yok. Bu AHB’de bulunan nüfusun Aile Hekimi ve Aile
Sağlığı Elemanlarının kaliteli hizmet bile verseler bile İl veya ilçe
merkezinden insanların yürüme mesafesindeki merkezdeki ASM yerine burayı tercih
ederek kayıtlarını aldırabileceği varsayılmaktadır. Bu iki kriterin acilen
değişmesi gerekir.
Yukarıdaki şartları incelediğimizde başka bir kriter gözükmemektedir. Lakin iller arası uygulama
farklılıkları mevcuttur. Örneğin 3000 in altında 6 ay bekleme, ulaşım zorluğu
denmesine rağmen sadece 15 km nin baz alınması gibi. Bu tip uygulamalar yanlış
anlaşılma veyahut ta keyfi uygulamalar olduğu aşikârdır.
Bu birimlerimizin nüfusunu arttırma gibi olanakları olmadığı için alacağı
ücret devamlı erimektedir. Özellikle periferde olan vatandaşın zaten hizmet
almasının tek fırsatı olan bu birimlerin boş kalmasından dolayı hizmetin
vatandaşa ulaşmasında aksamalar olmaktadır.
Hatta bu birimler ek
yerleştirmelerde devamlı boş kalmakta iller arası kuralarda bile ücret
düşüklüğü sebebiyle tercih edilmemektedir. Tercih edilmiş olsa bile Aile Sağlığı
Elemanı bulmak neredeyse imkansız hale gelmiştir.
Bu sebeple bu şartları sağlayan birimler için acilen farklı katsayı
uygulamasına geçilmesi hem bu birimlerde çalışan Aile Hekimi ve Aile Sağlığı
Elemanlarının memnuniyeti hem de vatandaşın kesintisiz hizmet alması açısından
önem arz etmektedir.
Dr. Onur UYSAL
KonAHED Denetleme Kurulu Üyesi